Binnen de afdeling van GroenLinks in Lochem is een discussie begonnen of GroenLinks een boer moet steunen die gekort wordt op zijn subsidies omdat hij gewetensbezwaren heeft tegen oormerken. Tom Delfgaauw is op verzoek van de familie Boschloo van Het Hulshof (zie hun website www.hoevehulshof.nl) in Almen op zoek gegaan naar de redelijkheid en juistheid van deze kortingen.
· Gedogen en toch beboeten
· Afwijken mag, als je maar betaalt
· Steunt LNV duurzaam en diervriendelijk ondernemen?
· Het gaat om de regel, niet om de bedoeling van de wet
· Oormerken, een achterhaalde discussie?
Zo zijn nog veel meer titels te verzinnen voor het relaas over de gevolgen voor een boer die weigert zijn vee te oormerken, zolang ze bij hem op het erf zijn. Het gaat in deze zaak minstens zo zeer over de (on)doelmatigheid van de overheid als over oormerken.
Voorgeschiedenis
De maatschap R. en M. Boschloo is tegen het oormerken van runderen. Het oormerken is nodig om in verband met de voedselveiligheid zeker te zijn van de herkomst van het dier.
Aanvankelijk hebben duizenden anderen tegen de invoering gestreden, maar slechts bereikt dat de invoering een jaar vertraagd werd tot 1 januari 1998.
Boschloo bleef weigeren en hem werd na veel procedures met een inmiddels veel kleinere groep van gewetensbezwaarden uiteindelijk een alternatief geboden.
Er zou ook aan de identificatieplicht voldaan zijn, als er van het pasgeboren kalf een foto en een haarmonster voor DNA-bepaling werd genomen. De relatief hoge kosten van de DNA-bepaling zijn voor rekening van de oormerkweigeraar.
Pas als het rund het bedrijf verliet zouden de beschikbaar gestelde oormerken ingedaan moeten worden. Zo niet dan kan geen rund voor de verkoop of de slacht aangeboden worden.
Wie dacht dat het hierbij bleef kwam bedrogen uit. Een geregistreerde gewetensbezwaarde ontvangt geen slachtpremie, ook al heeft zijn koe of kalf het oormerk inmiddels wel. Hierbij beroept het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zich op de Europese regelgeving voor subsidies.
Met ingang van 2008 trok LNV de gedoogregeling weer in.
Op 17 september van dit jaar beantwoordde minister Verburg de kamer vragen van de SP over dubbele lasten voor oormerkweigeraars. Daaruit bleek:
· dat de Europese regelgeving geen ruimte biedt voor het overeengekomen alternatieve identificatiesysteem;
· dat de minister niet bereid is zich in te zetten om te voorkomen dat weigeraars naast hun meerkosten voor het alternatieve identificatiesysteem ook de Europese subsidies gaan missen;
· dat één maal per jaar gecontroleerd wordt op naleving en de weigeraar bij de eerste vaststelling, dat de oormerken in een doosje zitten in plaats van in de koeienoren, 20% op alle voor hem van toepassing zijnde subsidies gekort wordt. Bij een volgende vaststelling worden de subsidies geheel ingetrokken;
· dat het aantal professionele boeren dat nog oormerkweigeraar is, in 2008 is teruggelopen tot 23 en dat zij samen in 2008 voor ruim €16.000 gekort zijn op de slachtpremie en de Bedrijfstoeslagregeling. (Daarbij teken ik aan dat bekend is dat een aantal boeren, waaronder Boschloo, een bezwaarschrift ingediend hebben en daardoor de korting opgeschort is. Het genoemde bedrag zou wel eens een beperkt percentage van de aangezegde kortingen kunnen zijn).
Het blijkt dus dat het gedogen erop neerkomt dat de erkende gewetensbezwaarde – en geen anderen – zijn rundvee zonder oormerken op het erf mag houden, maar voor die keuze wel moet accepteren dat het eerste jaar 20% en het volgende jaar 100% van alle Europese subsidies gekort wordt. De gewetensbezwaarde boeren beheren over het algemeen kleinere, soms zoals Boschloo extensieve – veeteeltbedrijven. Het laat zich raden wat de gevolgen zijn: weer een aantal kleinschalig werkende boeren moeten ofwel het bedrijf beëindigen, ofwel door de bocht. Van de aanvankelijk ongeveer 4000 weigerende boeren zijn er nu nog 23 over en over een of twee jaar?
Reacties en verdere discussie over dit onderwerp zijn te plaatsen op het forum bij het onderwerp "Oormerken, een achterhaalde discussie?"
Vervolg over dit onderwerp uit de actualiteit op 9 december 2009:
Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft inmiddels het bezwaarschrift van de familie Boschloo ongegrond verklaard.
Aangevoerd wordt dat Boschloo begin 2008 op de hoogte gesteld is dat de Europese Commissie het alternatief voor oormerken niet meer accepteerde, waardoor niet meer voldaan werd aan een voorwaarde voor de inkomenssteun vanuit Europa.
Het bezwaar tegen een korting van meteen 20% in het eerste jaar wordt verworpen. Boschloo wist dat hij in overtreding was. Dus is het opzettelijk en moet een boete van 20% ( en volgend jaar 100%) opgelegd worden.
Dat de maatschap Boschloo een convenant met het ministerie getekend had, waarin toegestaan werd dat onder voorwaarden een alternatief voor oormerken kon plaatsvinden, deed volgens de beslissing op het bezwaar niet ter zake. Ondanks dat men erkende dat die voorwaarden goed nageleefd waren.
De SP heeft hier al in september vragen over gesteld en Boschloo heeft in oktober de politieke partijen opnieuw benaderd, Van ondermeer GroenLinks en PvdA hoorde hij dat zij er nog werk van gingen maken, maar daar is nog geen resultaat van bekend.
Het lijkt erop dat de bureaucratie weer een keer zegeviert en dat een Ministerie zich weinig moreel gelegen laat liggen aan convenanten die het zelf afsluit.
Boschloo wil doorzetten en samen met enkele boeren uit Friesland naar het college van Beroep voor het bedrijfsleven. Zijn doorzetten zal hem hoe dan ook geld kosten.
Boschloo hoopt op het alternatief via chips, dat echter nog niet goedgekeurd is.
Tom Delfgaauw.