Een van de veelbesproken onderwerpen is de ogenschijnlijke bezuiniging op het sociaal domein (werk, bijstand, Wmo, jeugdhulp). Dit is niet zo zwart/wit als het lijkt. Om dat uit te leggen, is het belangrijk iets meer te weten over de systematiek van de gemeentelijke financiën.
Een hele belangrijke spelregel is dat de gemeente een sluitende begroting moet hebben. Dat hoeft niet elk jaar, maar over de komende vier jaar moeten uitgaven en inkomsten in evenwicht zijn. Eigenlijk precies hetzelfde zoals bij je eigen huishouden. Als je tegenvallers hebt, zul je elders moeten bezuinigen om op nul uit te komen. Maar je hebt twee soorten bezuinigingen: de bezuiniging die betekent dat je iets niet meer gaat doen of voor minder geld, en de bezuiniging dat je administratief de post minder hoog opneemt in de begroting. Dit wordt ook wel aframing genoemd. En die laatste variant gebeurt dit jaar in de kadernota. Afgelopen jaren waren de begrote posten hoger dan wat nodig bleek. En dus kan het budget voor bijv. huishoudelijke hulp lager begroot worden. En mocht er toch meer geld nodig zijn, dan komt dat er gewoon. Want deze taken kennen een open einde: je mag geen nee verkopen als er meer vragen zijn. En dat willen we ook niet: de gemeente blijft de hulp en ondersteuning bieden die inwoners gewend zijn en ook mogen verwachten.
Aframen wordt ook wel scherp begroten genoemd. En dat is in onze situatie heel goed en haalbaar, en wel om twee redenen. De gemeentefinanciën zien er dit jaar gewoon goed uit, dus er is ook geld in de pot om bij te springen als dat nodig mocht zijn. Maar de tweede reden vind ik misschien nog wel belangrijker: omdat we nu eenmaal die verplichting hebben om een sluitende begroting te presenteren, zouden anders op andere zaken echt moeten bezuinigen. Als de post sociaal domein hoger wordt opgenomen in de begroting, moeten ander zaken een kleiner budget krijgen. En zouden we misschien wel aan het voorzieningenniveau van dorpshuizen, bibliotheken e.d. moeten komen.
De conclusie is dus dat er van het daadwerkelijk weghalen van geld geen sprake is, terwijl deze manier van begroten ook echte bezuinigingen op voorzieningen tegenhoudt.