In mijn presentaties voor gemeenten en provincies heb ik het regelmatig over ‘game-changers’. Andere vormen van aanbesteding, samenwerking, nieuwe verdienmodellen en financieringsmethoden brengen een verandering teweeg die ‘door gaat’. Een soort positief ‘tipping point’. Ik heb het dan meestal over energie, landschapsbeheer, wegbeheer. Om maar een voorbeeld te noemen: Een groot deel van de 6 miljard Euro jaarlijkse energierekening van Gelderse bedrijven en burgers kunnen we binnen de provincie besteden. Onder andere via energiecooperaties en energy service companies. Geld gaat circuleren. Ziedaar, een positief feedback systeem. Het kán, maar is best lastig te organiseren. Want het gaat om fundamentele keuzes in je geldsysteem, je markt, je samenwerking.
Hoe zit dat nu in de zorg? Waar vinden we voorbeelden van game-changers? Ik doe een oproep om die in beeld te brengen. Ik denk dat ze bestaan. Maar ik heb ze nog niet gezien.
In mijn gemeente wordt radicaal bezuinigd op een belangrijk deel van de thuiszorg. Dat gebeurt elders ook. De huishoudelijke hulp 1, de poetshulp, gaat er helemaal ‘uit’. Een bezuiniging van jewelste met als argument dat die poetshulp toch uit de eigen beurs of omgeving geregeld kan worden. 200 mensen, vooral vrouwen, zijn ontslagen. Het schoonmaakbedrijf dat op dit moment deze vrouwen in huurt protesteert. Ze kan best nog 40% bezuinigen en daarmee het gemeentelijk budget ontlasten. Met de extra financiële impuls van het Rijk is er, zo vindt het schoonmaakbedrijf, ruimte voor een ‘zachte landing’. Met prestatiecontracten bijvoorbeeld. Ik krijg er een beetje kippenvel van. Dat is geen gamechanger, dat is nog verder uitpersen van het huidige systeem, met medewerkers en klanten als slachtoffer.
Is er dan geen game-changer in deze sector?
Natuurlijk wel. Maar dan moeten de zorgenden, zoals de poetshulpen, zichzelf organiseren. In een coöperatie bijvoorbeeld. Ze kunnen de tussenhandel eruit halen. Een slimme app zou hun kunnen helpen met een administratief systeem. Een vorm van outsourcen van het administratieve werk. Kan mooi gemeenschappelijk en als je het open source doet, voor alle poetshulpen in Nederland, is het een mooi instrument. Je kan training gemeenschappelijk organiseren, zodat de poetshulpen ook weten hoe dementie en andere aandoeningen werken. Zodat de poetshulpen effectieve ogen en oren zijn voor de rest van de 1ste en 2de lijn. Wel zo effectief.
Natuurlijk verdienen ze daar geld mee.
- De schoonmaakorganisatie maakt toch ook winst. Als je dat zelf pakt, open source doet, en het rendement weer herinvesteert in je poetshulp systeem, dan krijg je echt een game-changer. De Buurtzorg liet zien dat dit mogelijk is.
- Waarschijnlijk is een efficient en sterk poetshulp-systeem ook interessant voor de verzekeraars.De preventieve rol van een goed functionerende lokale poetshulpen kan verzekeraars een stevig rendement bieden. Dus, zijn de verzekeraars bereid te betalen?
- Een goede poetshulp met open ogen en oren ontlast ook de duurdere huishoudelijke hulp 2. Daarnaast helpt het de, zwaar overbelaste, mantelzorg aan meer ruimte voor hun kerntaken. Kan deze dienst omgezet worden in een financiele bijdrage uit het gemeentelijk WMO-budget?
In mijn gemeente zie ik die beweging nog nauwelijks. Zou het niet veel slimmer zijn om ook hier te kantelen naar een wezenlijk anders georganiseerd systeem? En daar een beetje geld en menskracht in te stoppen. Zodat we echt rendement krijgen uit de zorg?
Is die kanteling wat waard voor de gemeente?
Twee oproepen:
- Kom op met die zakelijke modellen, de game-changers, voor de energieke samenleving in de zorg!
- En gemeenten, investeer in die kanteling. Pák jullie rol als aanjagers van innovatie in dit systeem