1. Behoud de veerpont
Waar is de veerpont? Ja Henk, je kunt lang wachten en turen door je verrekijkertje. Maar het Dommerholtsveer vaart pas weer af vanaf half april. Dit jaar nog wel. Maar na 2023 is dat nog niet zo zeker.
De subsidie loopt namelijk af, want het verenfonds in Gelderland is leeg. Hierdoor dreigt tariefsverhoging, minder varen en zelfs het opdoeken van ponten. Dat is slecht voor bewoners, scholieren, fietsers en wandelaars!
GroenLinks Gelderland wil dat de provincie Gelderland samen met de gemeenten deze basisvoorziening in stand houdt. Wil je de veerpont houden, teken dan de petitie Behoud de Gelderse veren.
2. Kernenergie, nee bedankt
Aan het Twentekanaal staan drie nieuwe windmolens gepland, bij Eefde-west. We horen tegenstanders vaak zeggen dat ze liever kernenergie willen. Partijen als BBB en VVD hebben het dan over mini-kerncentrales. Dat lost niks op.
Mini-kerncentrales bestaan namelijk nog helemaal niet. Op zijn vroegst in 2031 zal er in het VK een prototype van de zogenoemde Small Modular Reactor (SMR) staan. Opschaling is nog ver weg. En ook deze reactor produceert radio-actief afval, een nare erfenis voor vele generaties na ons. En de SMR is eentiende van een gewone reactor, dus nog steeds erg groot.
Liever windmolens dan een mini-kerncentrale aan het Twentekanaal! GroenLinks Gelderland is voorstander van windmolens. En vindt dat iedereen moet kunnen meeprofiteren van schone windenergie. Bij de drie nieuwe windmolens is dat zo, via de vier deelnemende energiecoöperaties, waaronder LochemEnergie.
3. Drinkbare Berkel
"Op je gezondheid!" Henk probeert een slokje Berkelwater. Het smaakt niet raar, maar hoe gezond is het eigenlijk? Wat zou het mooi het zijn als het water in rivieren zo schoon is, dat we het direct kunnen drinken. Waterschapspartij Water Natuurlijk Rijn en IJssel heeft ‘Drinkbare rivieren’ als een van haar speerpunten gekozen.
Li An Phoa (oprichter van Drinkable Rivers) zegt: “Drinkbare rivieren zijn een indicator van gezond leven. Wanneer we uit onze rivieren kunnen drinken, betekent dit dat een heel ecosysteem gezond en in balans is. Rivieren kunnen alleen drinkbaar zijn als alle acties en relaties in een heel stroomgebied bijdragen. Stap voor stap, ieder voor zich en gemeenschappelijk, is een wereld met drinkbare rivieren mogelijk geleid door de volgende, simpele vraag: “Draagt dit gedrag, deze maatregel of deze innovatie bij aan drinkbare rivieren?”
4. Schoon en betrouwbaar openbaar vervoer
De trein van Blauwnet schiet voorbij. Fijn dat we met de trein kunnen reizen en een treinstation hebben in Lochem. Maar het is nog wel een dieseltrein, niet heel milieuvriendelijk. Eén trein gebruikt per jaar maar liefst 175.000 liter diesel.
GroenLinks Gelderland stelt voor om spoorlijnen elektrisch te maken of te werken met een batterij-trein. De lijn Zutphen-Lochem-Hengelo helemaal elektrificeren is niet goed uitvoerbaar. Maar een deel elektrificeren in combinatie met een batterij-trein is zo gek nog niet. Vorig jaar zijn hier al proeven mee gedaan in Overijssel en Gelderland.
5. Help boeren vergroenen
Een beetje verstopt naast de bakker en bloemist in Eefde, zit het verslokaal van Burgerboerderij De Patrijs. Binnen kun je terecht voor lokale zuivel, kaas, groenten en meer. Henk opent de deur met een app, waarmee hij ook de producten betaalt. Zelfbediening en 24/7 open.
De producten komen van Burgerboerderij De Patrijs (neergestreken in Laren) en andere boeren in de omgeving, zoals Vrienden van Velhorst. Ze zorgen voor gezond eten en herstellen tegelijkertijd de bodem, werken aan een rijke biodiversiteit, maken het landschap nóg mooier en verbinden de mens met haar voedsel. De producten hebben een eerlijke prijs.
Deze boeren laten zien dat het anders kan. GroenLinks Gelderland wil natuurvriendelijke landbouw op allerlei manieren stimuleren. Zoals door het opkopen van landbouwgronden rondom natuurgebieden en deze terug te verpachten onder de voorwaarde van natuurinclusieve exploitatie. En door korte ketens – zoals die van De Patrijs – te ondersteunen.
6. Maximumsnelheid verlagen
Zes vingers staat voor 60 kilometer per uur. Nu razen de auto’s nog met 80 en meer langs Henk en zijn fiets. De provincie stelt nu 60 km/u voor. Dat maakt de weg veiliger en leefbaarder.
Aanwonenden strijden al decennia voor een veiliger weg, met steun van de gemeenteraad. Ook statenleden hebben zich geroerd, waaronder Wouter Witteveen van GroenLinks. In 2018/2019 werd een proef van een half jaar gehouden met 60 km/u. De overlast nam af en er waren minder ernstige ongelukken.
GroenLinks Gelderland steunt de snelheidsverlaging. De verkeersveiligheid neemt toe, verkeerslawaai vermindert en de uitstoot van CO2, fijnstof en stikstofverbindingen neemt af. Nu moet de politiek nog besluiten en dan… eindelijk de uitvoering.
7. Red onze laanbomen
Er zijn vijf grote bomen gekapt aan de Elfuursweg. Doodzonde, want zandwegen met oude eiken erlangs zijn het handelsmerk van onze gemeente. Gelukkig zijn de overige 70 laanbomen langs deze weg gespaard gebleven.
Want oplettende buren attendeerden LochemGroen!-raadslid Tjitske Ypma. Handhavers van de gemeente legden de illegale kap toen stil. De provincie bleek te hebben zitten slapen, omdat de verantwoordelijke voor de kap wel vooraf een melding van de kap had gedaan. De provincie had de kap kunnen tegenhouden.
Naarmate bomen ouder worden, zijn zij meer waard voor het klimaat en hun omgeving. GroenLinks Gelderland wil oude en waardevolle bomen extra beschermen. En dat begint bij strengere provinciale handhaving.
8. Versterk de groenblauwe dooradering
Druk in de weer met het planten van meidoorn, kardinaalsmuts, vuilboom, rode kornoelje en Gelderse roos. Beetje zweterig met die groene jassen, dat wel. Maar als het plantgoed goed aanslaat, kunnen we over een tijdje genieten van een mooier landschap.
We doen het ook voor de biodiversiteit. Want met de natuur gaat het in Gelderland erg slecht. Daarom is er een groots herstelplan nodig. Ook buiten de beschermde natuur, in landbouwgebied.
GroenLinks Gelderland wil dat minimaal tien procent van de oppervlakte van de landbouwgebieden wordt gebruikt voor ‘groenblauwe dooradering’ met onder meer houtwallen, bosjes, singels, heggen, slootjes en poelen.
9. Voorrang voor fietsers
Lekker doorfietsen van Zutphen naar Deventer is er nog niet bij. In de spits sta je te wachten bij het stoplicht. Met een beetje geluk heeft iemand vóor je al gedrukt en heb je meteen groen. Maar dan staat er wel een lange rij auto’s uitlaatgassen in de lucht te blazen.
De provincie is van plan het fietspad tussen Zutphen/Eefde en Deventer te verbeteren (de F348). Met een fietstunnel bij Epse, zodat je goed kunt doorfietsen. Een aantrekkelijk plan.
GroenLinks Gelderland wil dat je op de fiets zo weinig mogelijk barrières tegenkomt. Daarom moet de fiets veel vaker voorrang krijgen op ander verkeer en is de aanleg van fietstunnels en fietsbruggen zeer gewenst.
10. Water vasthouden
De natuur lijdt onder de droogte van de afgelopen jaren. Grondwaterstanden dalen steeds verder. Beuken en andere bomen gaan dood. Er komen meer en langere perioden van droogte en hitte, terwijl we ook steeds meer te maken krijgen met zware plensbuien.
We moeten het regenwater vasthouden. Deze winter lukt dat aardig op de Gorsselse Heide, ziet Henk vanaf het bruggetje over het ven. Het Lutheaven is goed gevuld met water. Maar in de zomer kan dat alweer anders zijn.
De oude gewoonte is dat we dat water snel afvoeren, maar we hebben er veel meer aan om het water in ons gebied te houden. Om het grondwater aan te vullen. GroenLinks Gelderland wil dat we veel zuiniger zijn op diep, schoon grondwater. Voor onszelf (drinkwater) en voor de natuur.